Aktualności
Praca Leona Chwistka z naszej oferty trafiła do kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi
Praca autorstwa Leona Chwistka Maneż konnej artylerii (1915) oraz szkic scenografii została sprzedana przez naszą galerię do kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi. Rysunek będzie prezentowany na wystawie "Wielka wojna" (23 XI 2018 - 17 III 2019).
Leon Chwistek Maneż konnej artylerii (1915) oraz szkic scenografii
Opis pracy:
Przykładem wczesnej twórczości Leona Chwistka jest praca „Maneż konnej artylerii”. Praca powstała w 1915 roku, kiedy artysta służył w 5. baterii 1. Pułku Artylerii Polowej Legionów Polskich. Rysunek przedstawia zbrojnych na koniach w bitewnym chaosie. Postacie są uproszczone, wydają się wirować w powietrzu, a w oddali widzimy fragmenty drzew i budynków oddane zaledwie kilkoma pociągnięciami piórka. W pracy widoczna jest zapowiedź cech dojrzałej twórczości Chwistka: uproszczenie kształtów i dążenie do oddania dynamiki ruchu. Warto zatrzymać się dłużej przy zagadnieniu wojennej twórczości Leona Chwistka.
Artysta był jednym ze 180 malarzy, rzeźbiarzy i grafików służących w Legionach Polskich. Jego twórczość z tego okresu została przyćmiona przez późniejsze dokonania w zakresie teorii sztuki. W czasach służby w Legionach, Leon Chwistek, podobnie jak Wincenty Wodzinowski, Kazimierz Młodzianowski, Henryk Kunzek i wielu innych dokumentował codzienne, żołnierskie życie. W odróżnieniu jednak od chociażby Wincentego Wodzinowskiego, Leon Chwistek nie prezentował swoich prac z czasów Legionów szerszej publiczności. Wiele z nich wykorzystał powtórnie. Tak też się stało z rysunkiem „Maneż konnej artylerii”, na którego rewersie Chwistek wykonał szkic scenografii.
LEON CHWISTEK NA WYSTAWIE "WIELKA WOJNA" W MUZEUM NARODOWYM W ŁODZI
(23 XI 2018 - 17 III 2019)
Kuratorzy wystawy "Wielka wojna": Paulina Kurc-Maj, Paweł Polit, Anna Saciuk-Gąsowska
Fragment tekstu kuratorskiego:
Wystawa „Wielka Wojna” podejmuje temat zależności między sztuką nowoczesną a doświadczeniem wojny pokazanych z różnych perspektyw, uwypuklając przy tym różnice między pamięcią tego wydarzenia w sztuce Europy Zachodniej a Środkowo-Wschodniej. W sztuce zachodnioeuropejskiej artyści skupili się bowiem na obrazie wojny jako katastrofy, w krajach Europy Środkowej, w tym w Polsce, dominował zaś obraz wojny widziany z perspektywy jej skutków – odzyskanych państwowości lub zainicjowanych rewolucji. Wystawa jest zaproszeniem do namysłu nad tą różnicą i jej efektami w kształtowaniu kultury. Wielka Wojna – której długofalowe rezultaty nie tylko oznaczały koniec belle époque, ale też przesądziły o globalnych zmianach politycznych, społecznych i kulturalnych widocznych do dziś – zostaje ukazana w ramach ekspozycji jako wyjątkowe zjawisko kulturowe. Zjawisko o charakterze międzynarodowym, przewartościowującym wszystkie dziedziny życia ludzkiego, będące doświadczeniem pokoleniowym i mającym kluczowe znaczenie na drodze twórczej wielu artystów. Wystawa przedstawia różne manifestacje Wielkiej Wojny w sztuce światowej, gromadząc prace wskazujące na szczególny charakter tego konfliktu zbrojnego w historii ludzkości. Układ dzieł konfrontuje utopijne motywacje zaangażowania w wojnę, także artystów i intelektualistów, z apokaliptycznym wymiarem światowego konfliktu. Kuratorzy, aby unaocznić tę dynamikę, podzielili ekspozycję na cztery części: Ofensywa, Apokalipsa, Okaleczenie i rozpad oraz Nowy porządek. Tak zakomponowana przestrzeń wystawy ma dać odwiedzającym możliwość przebycia historycznej drogi od nadziei, obaw i oczekiwań towarzyszących początkom działań wojennych, aż do podsumowań i nowego układu sił będącego efektem Wielkiej Wojny. Przemieszczając się między tymi punktami, widz jest prowokowany do zmieniania perspektywy. Ogląda wojnę z lotu ptaka, rozpoznając jej totalny, apokaliptyczny wymiar, który przejawia się na przykład w liczebności wojsk czy zaawansowanych środkach technicznych. Obcuje też z fragmentaryzacją znanej rzeczywistości lub widzi ją w skali dotychczas nieznanej. Następnie perspektywa ulega skróceniu. Zbliżenie na ludzki wymiar wojny sprawia, że tematem stają się indywidualne losy, ale i zbiorowe postawy, etyczny aspekt bycia uczestnikiem i ofiarą wojny, a także postępująca mechanizacja człowieka. Dopiero po przejściu tej drogi odbiorca dociera do Nowego Porządku, który znajduje się na wojennym horyzoncie. Ta ostatnia część wystawy odzwierciedla paradoksalnie swoistą względność i prowizoryczność nowego ładu, w którym wojenny rozpad nigdy nie został całkowicie zintegrowany.
W ramach ekspozycji „Wielka Wojna” będzie można zobaczyć dzieła takich twórców jak: Anna Airy, Roberto Marcello Baldessari, Ernst Barlach, Max Beckmann, Sándor Bortnyik, Leon Chwistek, Tadeusz Cyprian, Tytus Czyżewski, Henry Darger, Anne-Pierre De Kat, Otto Dix, Tatiana Glebova, George Grosz, Heinrich Hoerle, Alexej Jawlensky, Paul Joostens, Ernst L. Kirchner, Käthe Kollwitz, Fernand Léger, El Lissitzky, Johannes Molzhan, Paul Nash, Christopher R. W. Nevinson, Solomon Nikritin, Liubov Popova, Georges Rouault, Franz Wilhelm Seiwert, Victor Servranckx, Gino Severini, Henryk Stażewski, Władysław Strzemiński, Félix Vallotton, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Ossip Zadkine i inni.
