ANTONI PROCAJŁOWICZ - NOTA BIOGRAFICZNA

Antoni Procajłowicz urodził się w 1876 w Rodatyczach k. Lwowa, zmarł w 1949 roku w Krakowie. W latach 1896-1901 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych m.in. pod kierunkiem Floriana Cynka, Leona Wyczółkowskiego, Jana Stanisławskiego oraz Jacka Malczewskiego. Artysta pobierał naukę również we Włoszech, we florenckiej Scuola Libera.
Od 1899 roku objął po Stanisławie Wyspiańskim funkcję kierownika działu artystycznego pisma „Życie”. Był również członkiem i współzałożycielem towarzystwa Polska Sztuka Stosowana. Od 1904 (lub 1903) roku pracował jako kierownik artystyczny w Drukarni Narodowej Napoleona Telza w Krakowie. Pod jego pieczą zostały wówczas wydane np. Utwory dramatyczne Lucjana Rydla czy Na srebrnym grobie Jerzego Żuławskiego. W 1908 roku artysta został profesorem w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie, gdzie wykładał malarstwo dekoracyjne.
W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich, działał również jako kierownik Centralnego Biura Wydawnictw. Ostatecznie został wzięty do niewoli przez Rosjan i wybrany przez współwięźniów pełnił funkcję komendanta obozu internowania w Witkowicach. W 1918 roku zaprojektował odznakę dla więźniów obozu. Po wojnie wyjechał do Warszawy, następnie, w latach 1920-1924, pracował jako pedagog w Szkole Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy, później zdecydował się na powrót do Krakowa. Przez cały ten czas nie porzucił pasji jaką stanowiła dla artysty grafika książkowa i pracował w kilku drukarniach. Od 1928 roku należał do Zarządu krakowskiego Związku Artystów Plastyków. Pod koniec życia artysta wstąpił do ugrupowania Krąg.

Antoni Procajłowicz był artystą związanym z krakowskim młodopolskim środowiskiem artystów. Jego najserdeczniejszym przyjacielem był Wojciech Weiss, który sportretował nawet malarza w swoim dekadenckim „Melancholiku” („Totenmesse”; obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie).
Artysta zajmował się malarstwem, ale uprawiał przede wszystkim grafikę. Najbardziej znane są jego secesyjne projekty grafik książkowych, plakatów i ilustracji, które tworzył już od czasów studenckich. Poza wspomnianym „Życiem” ilustrował m.in. periodyk „Młodość”, „Kalendarz Robotniczy”, czasopismo „Chimera” czy „Ilustrowany Tygodnik Polski”. Wykonywał też litografie wchodzące w skład słynnej „Teki Melpomeny”. Na płótnach malował zwykle bliskie twórczości Stanisławskiego nastrojowe, symboliczne pejzaże, czasem portrety. Rzadkością w twórczości Antoniego Procajłowicza są martwe natury. Artysta używał zwykle farby olejnej, niekiedy sięgał również po temperę. Antoni Procajłowicz uprawiał również malarstwo monumentalne, projektował witraże. Jest autorem polichromii m.in. w kościele św. Wojciecha w Poznaniu i kościele św. Wawrzyńca w Kamieńcu. Artysta interesował się sztuką wnętrz, współpracował np. przy dekoracji sal na Wystawę Jubileuszową krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Malarz chętnie swoje prace na wystawach organizowanych w TPSP w Krakowie oraz inicjowanych przez Towarzystwo Artystów Polskich „Sztuka”. Antoni Procajłowicz był artystą docenianym za życia, w 1925 roku otrzymał srebrny medal na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu. Wiele jego obrazów znajduje się w licznych kolekcjach muzealnych w Polsce.

NIEDOSTĘPNE PRACE ARTYSTY