SZTUKA WSPÓŁCZESNA

OPIS PRACY:
Twórczość Magdaleny Abakanowicz, polskiej artystki o światowej sławie, kojarzona jest zwykle z pracami wielkoformatowymi – rzeźbą oraz sztuką tkanin.
Prace mniejszego formatu, na papierze, wykonywane węglem lub tuszem, stanowią mniej znany obszar działalności artystki. Magdalena Abakanowicz tworzyła je począwszy od lat 70. XX wieku, ukazując zwykle ludzkie twarze lub torsy w formie niedokończonej, enigmatycznej, niezwykle ekspresyjnej.
Prezentowana praca z 2004 roku stanowi właśnie jeden z takich przykładów twórczości artystki i pochodzi prawdopodobnie z cyklu "Oblicza". Prace te wykonywane były szkicowo i swobodnie. Stanowiły zwykle zapis procesu twórczego – były jego początkiem lub też utrwalały jego rozwój. Służyły jako swego rodzaju notatki z indywidualnych przemyśleń Magdaleny Abakanowicz na temat człowieka i jego kondycji we współczesnym świecie. Podobnie jak w przypadku innych prac, Magdalena Abakanowicz przedkładała serię ponad jednostkowe dzieło. Malowane twarze były nieczytelne, przypominały maski i uderzały widza siłą przekazu. Artystka zwracała bowiem uwagę na ludzką głowę w kontekście zarówno biologicznym: procesu myślenia, konfrontacji, zaspokajania głodu, wyrażania i odczuwania emocji, ale także psychologicznym, odnosząc się do roli i miejsca jednostki w społeczeństwie, tłumie, nadmiarze informacji i szybkiego masowego przekazu. Śledzenie sposobu namalowania owych twarzy pozwala zrozumieć, że proces twórczy, stanowił dla Magdaleny Abakanowicz zawsze najwyższą wartość.

OPIS PRACY:
Jerzy Duda-Gracz - malarz, rysownik, scenograf, profesor sztuk plastycznych i wykładowca akademicki. Znany był przede wszystkim ze swojego satyrycznego spojrzenia na otaczającą go rzeczywistość. Malarstwo Jerzego Dudy-Gracza budziło emocje ze względu na silne zniekształcenia postaci przedstawianych zwykle groteskowo i prześmiewczo, aby w sposób dosłowny piętnować ludzkie słabości, przywary, lęki i kompleksy. Malarz chętnie sięgał też do tematów społecznych i politycznych, które komentował w sposób trafny i ostry.

Prezentowana praca, przedstawiająca ułana i kobietę, z pozoru wydaje się być ujęciem rzewnym i podniosłym, ukazującym pewien rodzaj hołdu lub ukłonu w stronę żołnierza złożonego przez staruszkę. Faktycznie stanowi jednak transpozycje znanego w sztuce polskiej motywu malarskiego, który artysta potraktował w sposób satyryczno-metaforyczny. Sylwety obu postaci zostały mocno zróżnicowane. Skulonej, zgarbionej kobiecie, ledwo trzymającej się na rachitycznych nogach, malarz przeciwstawił wydłużone ciało postawnego żołnierza. Wertykalizm wyznaczony przez postać mężczyzny kontrastuje z esowatą figurą kobiecą. Układ hierarchiczny pozwala górować ułanowi nad staruszką. W interpretacji patriotycznej on może stanowić uosobienie siły i rycerskich ideałów hołubionych w tradycyjnym malarstwie, ona zaś słabość i uciemiężenie, zdecydowanie bardziej właściwe dla narracji na temat ograbionej i zniewolonej ojczyzny. Zestawienie tych dwóch postaci mogło być też rodzajem satyrycznego komentarza odnoszącego się do upowszechnionego w malarstwie polskim, romantyzowanego motywu obyczajowego przedstawiającego ułana i dziewczynę.
Praca, wykonana w technice akwareli, malowana jest swobodnie i szkicowo w jasnych, chłodnych barwach. Ciepłe plamy żółtego i pomarańczowego koloru nad głowami figur pełnią funkcję akcentów przykuwających wzrok odbiorcy. Niedokończone sylwety postaci rozmywają się w tle, układając się w niedoprecyzowaną, otwartą, ekspresyjną kompozycję.

PROWENIENCJA:
- kolekcja prywatna,
- dar od artysty.

PROWENIENCJA:
- kolekcja prywatna,
- zakup od artystki w latach 70.