Studium postaci

JÓZEF MEHOFFER

Józef Mehoffer
[Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe]

Józef Mehoffer urodził się w 1869 roku w Ropczycach, zmarł w 1946 roku w Wadowicach. Początkowo, pragnąc kontynuować rodzinną tradycję prawniczą, rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, równocześnie podejmując naukę w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie kształcił się pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki. W latach 1889-1890 warsztat artystyczny doskonalił w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Następnie powrócił do Krakowa, by już niedługo, dzięki uzyskanemu stypendium, wyruszyć na dalsze studia do Paryża, po drodze zwiedzając Niemcy. We Francji planował podjąć naukę w École Nationale des Beaux-Arts, nie udało mu się jednak zakwalifikować do grona uczniów tej szkoły, studiował więc w prywatnych Académie Julian oraz Académie Colarossi u Josepha Blanca i Jacquesa Courtois, a także w École des Arts Décoratifs oraz w pracowni Leona Bonnata – profesora wymarzonej École Nationale des Beaux-Arts.
W Paryżu Józef Mehoffer był stałym bywalcem muzeów, salonów i w teatrów. Utrzymywał przyjaźnie z polskim środowiskiem artystycznym, przez pewien czas mieszkał ze Stanisławem Wyspiańskim, przyjaźnił się z Władysławem Ślewińskim i Konstantym Laszczką. W tym okresie inspirował się szczególnie twórczością Puvisa de Chavannes’a i Jamesa McNeilla Whistlera.
W 1896 roku Józef Mehoffer powrócił do Krakowa. Dużo pracował, tworzył i pisał na temat sztuki. W 1900 roku podjął pracę w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, pięć lat później otrzymał tytuł profesora. Dwukrotnie piastował funkcję rektora macierzystej uczelni (lata 1914/1915-1917/1918 i 1932/1933).
Józef Mehoffer czynnie działał w krakowskim światku artystycznym, był współzałożycielem TAP "Sztuka" i Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, członkiem SAP. Należał również do zagranicznych stowarzyszeń, był członkiem Hagenbundu oraz Société Nationale des Beaux-Arts.

Malarstwo i twórczość Józefa Mehoffera

Józef Mehoffer był wszechstronnym twórcą, zajmował się nie tylko malarstwem (sztalugowym oraz monumentalnym - polichromia i witraż), ale także grafiką i projektowaniem dekoracji wnętrz.
W 1895 roku Józef Mehoffer zwyciężył konkurs na zaprojektowanie witraży do katedry św. Mikołaja we Fryburgu, co przyniosło mu międzynarodową sławę. Wcześniej młody artysta miał już styczność z malarstwem witrażowym - projektował przeszklenia do krakowskiego kościoła Mariackiego i katedry rzymskokatolickiej we Lwowie. W swojej późniejszej karierze artystycznej Józef Mehoffer nadal chętnie projektował kartony do witraży, był m.in. autorem koncepcji przeszkleń w katedrze na Wawelu, witrażu w kaplicy zamku Chenaleyres w Szwajcarii czy przeszklenia otworu okiennego w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku, dla którego wykonywał również dekorację malarską ścian.
Wśród ważniejszych realizacji Józefa Mehoffera w dziedzinie sztuki monumentalnej wymienić można także polichromię skarbca wawelskiego oraz malowidła i mozaiki w katedrze ormiańskiej we Lwowie, a wśród projektów niezrealizowanych – polichromię katedry w Płocku i tryforiów w kościele Mariackim w Krakowie. Józef Mehoffer, obok takich artystów jak Henryk Siemiradzki i Stanisław Wyspiański, brał również udział w konkursie na zaprojektowanie kurtyny krakowskiego Teatru Miejskiego.

W dziedzinie malarstwa sztalugowego sztuka Józefa Mehoffera wpisuje się w młodopolski nurt realizmu. Obrazy artysty wyróżniają się secesyjną dekoracyjnością i dominantą swobodnych, giętkich linii. Artysta najczęściej wykonywał portrety, ale podejmował też tematykę rodzajową i pejzażową, malował obrazy o charakterze symboliczno-alegorycznym.
Malarz zajmował się również grafiką, projektował plakaty (również propagandowe), okładki, winiety i ilustracje, współpracował np. z miesięcznikiem "Chimera".

Józef Mehoffer do sztuki podchodził raczej dosyć tradycjonalistycznie, co było efektem nauk mistrza artysty z czasów studenckich - Jana Matejki.

Duży wpływ na twórczość Józefa Mehoffera wywarł jego wspominany już tutaj przyjaciel – Stanisław Wyspiański, z którym to znał się już od czasów nauki szkolnej, a następnie razem studiowali w Krakowie i pracowali przy realizacji matejkowskiej polichromii prezbiterium Kościoła Mariackiego.

Józef Mehoffer - wystawy i nagrody

Józef Mehoffer eksponował obrazy na licznych wystawach w kraju i za granicą, wielokrotnie otrzymując prestiżowe nagrody.

Największa kolekcja prac artysty znajduje się obecnie w muzeum biograficznym Dom Mehoffera – oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. Jego obrazy, rysunki, projekty i pisma są również częścią zbiorów m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum UJ, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Sztuki w Łodzi czy Lwowskiej Galerii Sztuki.

NIEDOSTĘPNE OBRAZY JÓZEFA MEHOFFERA