WILKOŃ Józef

JÓZEF WILKOŃ

Józef Wilkoń urodził się w Bogucicach koło Wieliczki w 1930 roku. Jest twórcą ilustracji książkowych, zajmuje się także malarstwem, grafiką, rzeźbą i scenografią teatralną. Od 1950 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jednocześnie był studentem historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1954 roku obronił tytuł magistra. W następnym roku uzyskał dyplom z malarstwa w pracowni profesora Adama Marczyńskiego.
W 1956 roku Józef Wilkoń wyjechał z Krakowa do Warszawy, gdzie przez następne dekady współpracował z wydawnictwami jako ilustrator książek. Obecnie mieszka i pracuje w Zalesiu Dolnym.

Twórczość Józefa Wilkonia

Józef Wilkoń rozsławił się przede wszystkim jako ilustrator książek. Od końca lat 50. wydanych zostało niemal 200 publikacji z rysunkami i grafikami artysty. Już w latach 60. Józef Wilkoń zaczął realizować zlecenia dla zagranicznych wydawnictw, co przyniosło mu międzynarodową rozpoznawalność, a jego twórczość pokazywana była w najważniejszych instytucjach kultury na świecie.

Głównym tematem prac Józefa Wilkonia jest przyroda i świat zwierząt. Twórczość artysty cechuje prosta, swobodna forma, łącząca w sobie malarskie i graficzne środki wyrazu, miękkie plamy barwne uzupełniane są kontrastującym, twardym i linearnym rysunkiem. To, co jednak najbardziej wyróżnia styl tego twórcy, to ogromna czułość i wnikliwość w sposobie przedstawiania zwierząt.
W swoich ilustracjach Józef Wilkoń często dopuszcza się antropomorfizacji. Jednocześnie doskonale oddaje cechy tkwiące głęboko w naturze przedstawionego stworzenia. Do najbardziej popularnych realizacji książkowych artysty zaliczyć można "W Nieparyżu i gdzie indziej" Anny Kamieńskiej czy "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza.

Artysta wyróżnia cztery kluczowe okresy w swojej twórczości. W latach 1957-1963 twórca eksperymentował przede wszystkim z cieczą. Lata 1962-1970 to czas eksperymentów z fakturą. Natomiast twórczość z lat 1978-1994 obejmuje głównie prace wykonane przy użyciu pasteli. Na początku lat 90. artysta zainteresował się rzeźbiarstwem, co dało początek przestrzennym, drewnianym ilustracjom zwierząt - tzw. "Bestiarium Wilkonia". Do najznakomitszych rzeźbiarskich realizacji zalicza się "Arkę Wilkonia".
Wyciosane w drewnie zwierzęta charakteryzują się zbliżoną formą, co prace na papierze. Warto wspomnieć również o analogiach z rzeźbą ludową – zarówno pod względem opracowania powierzchni obiektów, jak również doborem kolorytu w polichromii.

Józef Wilkoń - wystawy i kolekcje

Józef Wilkoń uczestniczył w kilkudziesięciu ekspozycjach zbiorowych i ponad 60 wystawach indywidualnych w Polsce i na świecie. Wystawienniczy debiut artysty miał miejsce Galerii ZPAP w Warszawie w 1960 roku.
Wśród najważniejszych pokazów prac Józefa Wilkonia można wymienić wystawę w MAG Gallery w Zurychu (1980), ekspozycję w paryskim Centre Pompidou w 1989 roku czy pokaz w Museum of Illustration w Toyamie (2001).

Józef Wilkoń został odznaczony wieloma nagrodami, odznaczeniami i wyróżnieniami w dziedzinie ilustracji książkowej. W 2010 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a także Złote Berło Fundacji Kultury Polski.

Prace artysty znajdują się w zbiorach licznych galerii i muzeów w kraju i za granicą.