HILLER Karol

KAROL HILLER NOTA BIOGRAFICZNA

Karol Hiller urodził się w 1891 roku w Łodzi, w 1939 roku został rozstrzelany pod rodzinną Łodzią. Jako dziecko uczył się w łódzkiej Szkole Rękodzielniczo-Przemysłowej, w 1910 roku rozpoczął studia chemiczne w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadcie, potem kontynuował naukę w warszawskim Instytucie Politechnicznym. W 1916 roku został powołany do wojska, przeniósł się do Kijowa, gdzie studiował na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Mychajła Bojczuka. Dzięki nauczycielowi poznał tajniki malarstwa bizantyjskiego i techniki tempery, którą później wykorzystywał w swojej twórczości.
W 1921 roku Karol Hiller powrócił do rodzinnej Łodzi i rozpoczął aktywną działalność w tamtejszym środowisku artystycznym – tworzył, wystawiał, uczył, a także inicjował nowe przedsięwzięcia, był m.in. współzałożycielem Związku Artystów Plastyków (1931), działał w ugrupowaniu Start oraz ZZPAP. Malarz zajmował się również krytyką artystyczną, teorią sztuki i publicystyką, w latach 1933-1936 redagował pismo „Forma”.

Malarstwo Karola Hillera czerpało w dużej mierze ze sztuki kubizmu i konstruktywizmu. Artysta podejmował tematykę znanego mu miasta przemysłowego i życia robotników, ukazując je właśnie w zbliżającej się do abstrakcji, geometryzującej konwencji awangardowej. W swoich harmonijnych, stonowanych kompozycjach malarz inspirował się budową i trybami maszyn przemysłowych. Eksperymentował z fakturą obrazów, wykorzystywał impasty i żłobienia w warstwach farby.
Co ciekawe, w latach 20. artysta nieco zmienił na jakiś czas repertuar tematów swojej twórczości, malując obrazy religijne i martwe natury.
Lata 30. w historii twórczości malarza przyniosły zwrot w kierunku nadrealizmu i trójwymiarowych form biomorficznych, które zastąpiły płaskie wcześniej kompozycje budowane z różnorodnych kształtów geometrycznych.

Artysta był prekursorem techniki heliograwiury, którą opracował w 1928 roku. Polegała ona na malowaniu temperą oraz gwaszem, a następnie wydrapywaniu igłą kompozycji na kliszy szklanej lub błonach celuloidowych i wykonywaniu na ich podstawie odbitek fotograficznych.

Poza malarstwem i heliograwiurą Karol Hiller zajmował się również sztuką monumentalną - projektował witraże i wykonywał polichromie ścienne, grafiką, sztuką użytkową – projektował ekslibrisy, plakaty, ilustracje i okładki książek oraz scenografią, którą tworzył dla łódzkiego teatru Scena Robotnicza.

Karol Hiller pokazywał swoje prace na wielu ekspozycjach, np. na warszawskim Salonie Modernistów czy na wystawach Instytutu Propagandy Sztuki w Łodzi i w Warszawie. Wystawiał również z grupą Nowa Generacja i Grupą Plastyki Nowoczesnych.

Największa kolekcja dzieł Karola Hillera znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi.