Pejzaż z kościołem (1944)

STANISŁAW PRAUSS

Stanisław Prauss urodził się 3 kwietnia 1902 roku w Kielcach, zmarł tamże 23 kwietnia 1967 roku i został pochowany na cmentarzu Starym.
W latach 1924-1928 artysta studiował na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, edukację uzupełniając w latach 1930-1933 na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni Wojciecha Weissa.
Prauss współdziałał ze Stowarzyszeniem Plastyków Szkoła Warszawska.

W czasie okupacji Prauss wykładał na tajnym wydziale architektury w Kielcach. Mieszkanie artysty było wówczas rodzajem galerii, a w latach 1942-1944 również miejscem spotkań Towarzystwa Miłośników Kielc. W 1944 roku Prauss został aresztowany i wywieziony do obozu Birkhahn-Mötzlich w Haale (Saale). Do Kielc powrócił w 1945 roku.

Co ciekawe, Prauss miał brata bliźniaka, Ryszarda, który również zajmował się malarstwem, poświęcając się tematyce związanej z rodzinnym miastem.

Stanisław Prauss zajmował się przede wszystkim malarstwem, posługując się techniką olejną i akwarelową. Tworzył również rysunki i grafikę, głównie książkową. Tematyka prac Praussa jest bardzo szeroka. Artysta malował m.in. pejzaże Kielc oraz Chęcin, portrety, konie, sceny batalistyczne i martwe natury. Główny trzon twórczości Praussa stanowi jednak tematyka regionalna, widoki i sceny z życia kieleckiej wsi. Realistycznie ujmowane przez artystę elementy krajobrazu i architektury są na tyle dokładne, że przypisuje się im wartość dokumentacyjną. W wielu pracach artysta poświęcał swoją uwagę również tematyce legionowej, oddając się studiom historycznego uzbrojenia i stroju.
Olejne obrazy Praussa charakteryzują się zróżnicowaną fakturą i jasną kolorystyką. W większości prac artysty, zarówno olejnych, jak i akwarelowych, występują bardzo ciekawe, głębokie, nieco odrealnione odcienie błękitu, obecne bądź to w tle (np. w „Przemarszu wojsk” z 1922 roku lub we „Wrześniu 1939 roku” z 1946), bądź w elementach przedstawianych na pierwszych planach (np. cienie drzew w „Widoku kościoła” z 1944 roku, czy uprząż końska w „Świętym Jerzym walczącym ze smokiem”). Obrazy Praussa są niezwykle nastrojowe, dominuje w nich ciepła kolorystyka. W widokach malowanych przez artystę widoczna jest duża rola światła. Doskonałymi przykładami w tej kwestii może być „Pejzaż leśny” (1935) i „Widok kościoła (1944).

Malarz wielokrotnie wystawiał swoje prace m. in. na indywidualnej wystawie w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach. Dzieła Praussa eksponowane były również na monograficznych wystawach po śmierci artysty, np. na wystawie „Wieś polska w malarstwie Stanisława Praussa" w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach (2007), czy „Stanisław Prauss (1902-1967) artysta malarz, rysownik, grafik, ilustrator” w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego (2017).
Największy zespół dzieł Stanisława Praussa znajduje się w zbiorach Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

NIEDOSTĘPNE OBRAZY STANISŁAWA PRAUSSA