RZECKI-SZRENIAWA Stanisław BIO | |
Tytuł: | Helena Sulima jako Jessyka w "Kupcu Weneckim" Williama Szekspira z "Teki Melpomeny" (1904) |
Technika: | litografia barwna, papier |
Wymiary: | 33,5 x 11,5 cm (w świetle passe-partout) 54,5 x 31,5 cm (z oprawą) |
Uwagi: | sygnowana na płycie śr.: "Sz R" opis pracy: Stanisław Rzecki-Szreniawa przedstawił cenioną za swój talent i urodę młodą aktorkę Helenę Sulimę w roli Jessyki z „Kupca Weneckiego” Williama Szekspira, którego premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie miała miejsce w marcu 1904 roku. Bohaterka dramatu jest piękną córką Shylocka, bogatego żydowskiego kupca udzielającego lichwy. W toku rozwoju akcji dramatu Jessyka okrada i opuszcza swojego ojca, wybierając osobiste szczęście i związek z jej ukochanym, Lorencem. Artysta przedstawił aktorkę jako niezwykle smukłą, esowato wygiętą postać w gustownym stroju z ozdobnym, siateczkowym beretem na głowie. |
Stanisław Rzecki-Szreniawa urodził się w 1888 roku w Warszawie, zmarł tamże w 1972 roku. W latach 1903-1908 studiował malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach Teodora Axentowicza, Juliana Fałata i Stanisława Wyspiańskiego oraz rzeźbę u Konstantego Laszczki. W tym czasie tworzył rysunki i grafiki satyryczne, publikując je m. in. w czasopiśmie „Liberum Veto”. Był również współautorem słynnej „Teki Melpomeny” (1904), która była zresztą wydawana pod jego kierunkiem. Związał się z bohemą artystyczną Krakowa i wstąpił do kabaretu Zielony Balonik. Łączyła go silna więź przyjaźni z Witoldem Wojtkiewiczem i Stanisławem Kuczborskim. Po ukończeniu krakowskiej ASP, od 1909 roku kontynuował naukę w Paryżu.
Do kraju powrócił w 1914 roku. Za dezercję z armii carskiej został skazany na karę śmierci, którą ostatecznie zmieniono na zesłanie. Uciekł z transportu i powrócił do Warszawy, gdzie związał się z ugrupowaniem Tadeusza Pruszkowskiego „Młoda Sztuka”, z którym wspólnie w 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich.
Po wojnie wrócił do Warszawy. W 1919 roku, po doświadczeniach kabaretowych związanych z Zielonym Balonikiem, artysta rozpoczął swoją karierę związaną z teatrem. Został członkiem teatru eksperymentalnego Juliusza Osterwy i Mieczysława Limanowskiego „Reduta”, jako scenograf współpracował też z warszawskim reżyserem, Arnoldem Szyfmanem. W latach 20. został współzałożycielem Stowarzyszenia Artystów Plastyków „Rytm” oraz Instytutu Sztuk Plastycznych. Kontynuował również prace projektowo-graficzne, w 1924 roku zajmował się projektami okładek czasopisma „Pani”. Od 1930 roku poświęcił się głównie rzeźbiarstwu.
Po II wojnie światowej Stanisław Rzecki-Szreniawa przeniósł się do Krakowa, gdzie zajął się reaktywacją Związku Polskich Artystów Plastyków. Wkrótce został wiceprezesem związku i kierownikiem jego sekcji rzeźbiarskiej. W dalszym ciągu współpracował też z teatrami przy projektach scenografii. Później na krótko wyjechał do Wrocławia. Tam objął stanowisko profesora w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Po powrocie do Krakowa wykładał na tutejszej ASP. W 1959 roku ostatecznie wrócił do Warszawy i ponownie skupił się na swojej twórczości rzeźbiarskiej.
Stanisław Rzecki-Szreniawa zajmował się rzeźbą, malarstwem sztalugowym i monumentalnym, rysunkiem, grafiką i scenografią. Styl jego wczesnych prac wyraźnie jeszcze łączył się z nurtem Młodej Polski i ekspresjonizmem. W latach 1909-1914 malarz inspirował się również sztuką orientu oraz antyku. Później w twórczości Stanisława Rzeckiego-Szreniawy uwidoczniły się wpływy francuskiego impresjonizmu.
Wykonywał najczęściej pejzaże i weduty, a także sceny rodzajowe. Był znany z licznych rysunków i grafik, na których parodiował obrazy znanych artystów oraz ujmował karykatury osób związanych z polskim środowiskiem kulturalnym. W czasie I wojny światowej malował obrazy o tematyce batalistycznej.
Artysta chętnie pokazywał swoje prace, wystawiał w Polsce i za granicą, np. we Florencji, Helsinkach, Berlinie, Paryżu, Wiedniu i Nowym Jorku. Prace malarza znajdują się przede wszystkich w kolekcjach prywatnych, pojedyncze można odnaleźć w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie czy Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.
Stanisław Rzecki-Szreniawa otrzymał też wiele odznaczeń za swoje zasługi wojskowe, np. Order Virtuti Militari, Krzyż Walecznych czy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.