FANGOR Wojciech

WOJCIECH FANGOR - NOTA BIOGRAFICZNA

Wojciech Fangor urodził się w 1922 roku w Warszawie, zmarł tamże w 2015 roku. Od dzieciństwa, kiedy to jego edukacją zajmowała się matka Wanda oraz prywatni nauczyciele, przejawiał dwie wielkie pasje: do astronomii i do sztuki. W wieku 12 lat rozpoczął indywidualne lekcje malarstwa u studenta Akademii Sztuk Pięknych Tadeusza Kozłowskiego. Edukacja artystyczna Wojciecha Fangora nie ograniczała się wówczas jedynie do poznawania tajemnic techniki malarskiej oraz zagadnień perspektywy - wraz ze swoim nauczycielem odbywał także wyprawy do włoskich kolebek sztuki (Wenecji, Florencji, Rzymu, Neapolu), by zwiedzać tamtejsze muzea. W 1940 roku młody artysta trafił do prywatnej pracowni Tadeusza Pruszkowskiego, gdzie kontynuował edukację aż do tragicznej śmierci mistrza w 1942 roku. Studia malarskie mógł podjąć na nowo dopiero po 1944 roku. W tym okresie uczył się prywatnie w pracowni Felicjana Szczęsnego Kowarskiego.
Po zakończeniu wojny, w 1946 roku, na podstawie zaprezentowanych prac malarskich i wiedzy z zakresu historii sztuki uzyskał dyplom na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W latach 1953-1961 pracował jako pedagog prowadząc zajęcia na wspomnianej uczelni. Następnie artysta wyjechał z Polski. Wykładał na Bath Academy of Art w Anglii.
W 1966 roku osiadł w USA. Tam wykładał na Fairleigh Dickinson University w Madison oraz na wydziale architektury Uniwersytetu Harvarda.
Wojciech Fangor był stypendystą fundacji artystycznych w Berlinie i Waszyngtonie. Jego sztuka cieszyła się ogromną popularnością, czego dowodem była indywidualna wystawa jego malarstwa zorganizowana w prestiżowym Guggenheim Museum w Nowym Jorku w 1970 roku.
W 1999 roku Wojciech Fangor powrócił do Polski i zamieszkał w podwarszawskim Błędowie.

Twórczość malarską Wojciecha Fangora można podzielić na kilka diametralnie różniących się od siebie okresów. Jego pierwsze prace, czyli te powstające do 1946 roku, noszą znamiona inspiracji sztuką awangardy z początków XX wieku: twórczością Pabla Picassa, Henriego Matisse’a i Fernada Légera.
Po zakończeniu II wojny światowej artysta zwrócił się w stronę stylistyki socrealistycznej. Mimo poruszania typowych dla tego kierunku tematów oraz przestrzegania odgórnych wymogów, jego malarstwo z tamtego okresu nosi znamiona ironizacji socrealizmu w sztuce, a zatem niezupełnie można je odbierać jako znamienną dla tego czasu formę manifestu ideologicznego. Kilka socrealistycznych obrazów artysty zyskało jednak niebywałą sławę, by wspomnieć tutaj tylko nagrodzoną nagrodą państwową III stopnia "Matkę Koreankę" (1951, obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie).
W 1953 roku Wojciech Fangor zaczął zajmować się również sztuką plakatu. Tworzył propagandowe, realistyczne kompozycje budowane z prostych form i intensywnych kolorów. Malarz był też jednym z bardziej znaczących współtwórców tzw. "Polskiej Szkoły Plakatu". Dojrzały styl Wojciecha Fangora objawił się pod koniec lat 50. Artysta skoncentrował się wtedy na sposobach ukazania czystego ruchu i czystej przestrzeni. Zwrócił się w stronę malarstwa abstrakcyjnego i op-artu, którego głównym elementem były barwne fale i kręgi o rozmytych krawędziach, zawsze prezentowane na kontrastowym tle.
W latach 70. w historii twórczości malarza miał miejsce zwrot w kierunku sztuki figuratywnej, tym razem inspirowanej kulturą masową i pop-artem. W kolejnych latach Wojciech Fangor tworzył też prace będące swoistą formą dialogu z klasykami z historii sztuki.

Poza malarstwem sensu stricto Wojciech Fangor zajmował się również sztuką environment. Współpracując z architektami tworzył instalacje malarskie pokazujące wzajemne relacje pomiędzy dziełami sztuki (pierwszą z realizacji było "Studium przestrzeni", 1958).

Artysta otrzymał w swoim życiu wiele nagród, był laureatem np. Złotego Krzyża Zasługi (1954), Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i nagrody im. Jana Cybisa (2014).
Dzieła sztuki Wojciecha Fangora znajdują się w licznych kolekcjach prywatnych i muzealnych na całym świecie, m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie czy Muzeum Sztuki w Łodzi.