DŁUBAK Zbigniew

Zbigniew Dłubak urodził się w 1921 roku w Radomsku, zmarł w 2005 roku w Warszawie. Był malarzem, fotografikiem i teoretykiem sztuki. We własnym zakresie studiował malarstwo i filozofię sztuki.
W młodości jego pasją był rysunek. Zainteresowanie to powróciło w czasie, kiedy artysta przebywał w obozach koncentracyjnych Auschwitz i Mauthausen, gdzie poznał Mariana Bogusza. Powstały wówczas rysunki ukazujące życie obozowe.
W 1946 roku Zbigniew Dłubak związał się z warszawskim Klubem Młodych Artystów i Naukowców. W tym okresie tworzył surrealistyczne, abstrakcyjne fotogramy o lirycznych tytułach. Były to zwykle makroskopowe zdjęcia przedmiotów. W latach 50., w odpowiedzi na nurt socrealizmu zwrócił się w kierunku realizmu, dokumentując fotograficznie życie ludzi. Zdjęcia te były jego własną wersją sztuki zaangażowanej.
Zbigniew Dłubak razem z Marianem Boguszem i Kajetanem Sosnowskim założył Grupę 55, która stanowiła opozycję do artystów z kręgu Arsenału 55. Artysta malował w tym czasie metaforyczne, silnie ekspresyjne prace, dotyczące zwykle tematu wojny.
Dłubak często łączył swoje obrazy i fotografie w cykle, np. „Wojna”, „Amonity”, „Egzystencje”. Z wykorzystaniem fotografii stworzył też jedną z pierwszych instalacji artystycznych w Polsce („Ikonosfera I” oraz „Ikonosfera II”). Artysta zmieniał stylistykę swoich prac, raz malował figuratywnie, innym razem zbliżał się do konstruktywizmu i abstrakcji, rozważał problem przestrzeni, barwy, wizualności.
W pewnym momencie Zbigniew Dłubak zaczął interesować się sztuką konceptualną i problemem relatywizmu znaczeń. W swojej intelektualnej sztuce często podważał wiarygodność przedmiotu, zacierał jego pierwotne znaczenie. Pozbawił też swoje prace wszelkiej emocjonalności.
Razem z Natalią i Andrzejem Lachowiczami założył w 1970 roku Galerię Permafo we Wrocławiu, która stała się jednym z głównych ośrodków polskiego konceptualizmu. Z nimi też stworzył program tzw. sztuki permanentnej.
Zbigniew Dłubak zajmował się też sztuką użytkową, projektował plakaty, dekoracje oraz wystawy. Był również propagatorem sztuki fotograficznej, organizował m. in. „Wystawę fotografii subiektywnej”, a w latach 1953-1972 artysta był redaktorem naczelnym pisma „Fotografia”.

Zbigniew Dłubak prowadził działalność pedagogiczną. W latach 1966-1975 wykładał w Wyższej Szkole Filmowej i Polskiej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. W kręgu swoich uczniów stworzył grupę Seminarium Warszawskie, w której młodzi artyści pracowali nad teorią sztuki.

Prace Zbigniewa Dłubaka były prezentowane na wielu wystawach. Dzieła artysty znajdują się we wszystkich ważniejszych muzeach w Polsce.
Zbigniew Dłubak został odznaczony licznymi nagrodami, np. Nagrodą Prezesa Rady Ministrów I stopnia (1979), Złotym Krzyżem Zasługi czy Nagrodą im. Katarzyny Kobro (2001).