PRONASZKO Zbigniew BIO | |
Tytuł: | Portret Gustawa Bartke |
Technika: | olej, płótno |
Wymiary: | 80 x 65,5 cm 74,5 x 70 cm (wymiary z oprawą) |
Uwagi: | Sygnowany l.g: "z. pronaszko." Widoczne krakelury oraz pojedyncze niewielkie ubytki w płótnie. Odpryski farby w partii prawej klapy (2) oraz w górnej części prawego rękawa (1) marynarki sportretowanego. |
ZBIGNIEW PRONASZKO
Zbigniew Pronaszko
[Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Pronaszko Zbigniew urodził się w 1885 roku w Żychlinie, zmarł w 1958 roku w Krakowie. W 1905 roku rozpoczął studia na Szkole Sztuk Pięknych w Kijowie, następnie kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Teodora Axentowicza i Jacka Malczewskiego.
Artysta należał do pomysłodawców Salonu Niezależnych, oraz był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Zajmował się także działalnością pedagogiczną (od 1920 roku uczył w Prywatnej Szkole Malarstwa Ludwiki Mehofferowej, z kolei w 1924 roku objął stanowisko kierownika pracowni malarstwa monumentalnego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Wilnie).
W 1933 roku Zbigniew Pronaszko zamieszkał na stałe w Krakowie. Po wojnie został profesorem na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, zaś w 1949 roku objął stanowisko rektora.
Zbigniew Pronaszko - twórczość
Początkowo na twórczość Zbigniewa Pronaszki silny wpływ wywierały inspiracje zaczerpnięte z malarstwa formistycznego. Artysta tworzył wówczas portrety, akty, martwe natury, które przedstawiał w zgeometryzowanej formie. W latach 20. twórczość Zbigniewa Pronaszki zbliżyła się do nacechowanego symbolicznie realizmu.
Z biegiem lat artysta zaczął czerpać duże inspiracje z nurtów ekspresjonistycznych. Po zakończeniu II wojnie światowej malarstwo artysty uległo dużemu przekształceniu, co uwidoczniło się w gamie barwnej i budowaniu kompozycji. Pod koniec życia artysta częściej podejmował tematy dotyczące starości oraz śmierci.
Artysta tworzył także scenografie teatralne.
Zbigniew Pronaszko - kolekcje, ekspozycje oraz nagrody
Obecnie dzieła sztuki Zbigniewa Pronaszki można znaleźć w kolekcjach muzealnych (Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi) i prywatnych.
Artysta eksponował swoje prace razem z ugrupowaniami artystycznymi "Nowa Generacja", "Zwornik" oraz "Zero". Ponadto Zbigniew Pronaszko brał udział w wystawach organizowanych przez Towarzystwa Sztuk Pięknych we Lwowie i Krakowie.
Zbigniew Pronaszko został nagrodzony m.in. złotym medalem na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu (1937), nagrodą Państwową II stopnia (1953) oraz I stopnia (1955).
Teksty o Zbigniewie Pronaszce:
"Twórczość Pronaszki wyrasta ponad nurtujące sztukę polską różnorodne prądy i hasła, które się w niej pojawiły w ostatnich pięćdziesięciu latach. W okresie tym, tak znamiennym dla sztuki europejskiej dokonały się w polskiej plastyce liczne przemiany i przeobrażenia. Pronaszko, jeden z pierwszych inicjatorów dążeń, które doprowadziły do powstania tzw. formizmu, był nie tylko jego teoretykiem. Dziełami swymi wyprzedził czasowe ustalenie się tego tak ważnego dla nowoczesnej sztuki polskiej kierunku. Działalność Pronaszki w tym okresie była nie tylko wszechstronna, ale wniosła twórcze, nowatorskie elementy w każdą z tych dziedzin."
~ Helena Blumówna
[Cyt. za: Zbigniew Pronaszko – problematyka jego malarstwa, "Przegląd Artystyczny", nr 4, 1954, s. 11-17.]
NIEDOSTĘPNE OBRAZY ZBIGNIEWA PRONASZKI